در ابتدا باید اشاره کنیم که زردی بیماری نیست بلکه نوعی اختلال کبدی است که با بروز علائمی مانند : تغییر رنگ و زرد شدن پوست ، سفیدی چشم و همچنین تغییر رنگ ادرار به زرد پررنگ گاهی هم قهوه ای که بتدریج و با افزایش عدد «بیلیروبین» مناطق دیگر پوست مانند شکم و اندامها زرد می‌شود. که ناشی از بالا بودن مقدار غلظت بیلیروبین خون است می باشد.در حقیقت این علائم زنگ خطری است برای فردی که دچار این مسئله شده است زیرا زمینه ساز سایر بیماری ها مانند بیماری های کبدی می شود.
در ادامه قصد داریم درباره زردی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با دکتر مهناز شکروی همراه باشید
زردی چیست؟
زردی یا یرقان در واقع یک اصطلاح است که برای توصیف رنگ زرد پوست و سفیدی چشم ها استفاده می شود. در این حالت مایعات بدن نیز ممکن است به رنگ زرد تغییر کنند.
رنگ پوست بدن با توجه به سطح بیلی روبین در خون ممکن است متفاوت باشد. این ماده زائد به طور طبیعی در خون وجود دارد و سطح متوسط آن می تواند به زرد شدن و سطح بالای آن به قهوه ای شدن پوست منجر شود.
افزایش این ماده در بدن و به دنبال آن زردی معمولا به دلیل التهاب کبد یا مسدود شدن مجاری صفراوی رخ می دهد و از جمله علائم آن می توان به زردی پوست و سفیدی چشم، تیرگی ادرار و خارش اشاره کرد.
زردی با چندین آزمایش مختلف قابل تشخیص است و در صورت کنترل علت اصلی، بیماری درمان خواهد شد.
نشانه‌ها
علائم شایع زردی عبارت‌اند از:
- زردی پوست و زردی سفیدی چشم‌ها، که به طور معمول از سر شروع شده و در بدن پخش می‌شود.
- مدفوع کم‌رنگ
- ادرار تیره
- خارش
علائم همراه زردی ناشی از بیلی روبین کم شامل:
- خستگی
- درد شکمی
- کاهش وزن
- استفراغ
- تب
- مدفوع کم‌رنگ
- ادرار تیره
انواع زردی
به طور کلی سه نوع زردی وجود دارد که عبارتند از:
- زردی هپاتوسلولار : این نوع زردی نتیجه بیماری یا آسیب کبدی می باشد
- زردی همولیتیک : این نوع زردی در اثر همولیز یا تجزیه سریع گلبول های قرمز خون رخ می دهد که باعث افزایش تولید بیلی روبین می شود
- زردی انسدادی : این نوع زردی به دلیل انسداد مجاری صفراوی رخ می دهد و از خروج بیلی روبین از کبد جلوگیری می کند
علت یرقان
یرقان به معنی زردی پوست و سفیدی چشم است و زمانی رخ می‌دهد که بدن به درستی بیلیروبین را پردازش نمی‌کند. این اتفاق ممکن است به دلیل مشکل در کبد رخ دهد. وظیفه کبد هضم چربی و تولید، ذخیره و خارج کردن ماده‌ای به نام صفرا است که از شکسته شدن و تجزیه گلبول‌های قرمز حاصل می‌شود. این ماده عامل رنگ زرد ادرار و همچنین رنگ قهوه‌ای مدفوع است و در قسمتی به نام کیسه صفرا ذخیره می‌شود، اما زمانی که این ماده به مقدار غیرطبیعی وارد سیستم گردش خون شود، باعث بروز علائم زردی یا یرقان می‌شود.
درمان زردی
درمان زردی به علت اصلی آن بستگی دارد و به جای علائم این بیماری، مشکلات زمینه ای عامل آن را هدف قرار می دهد. به عنوان مثال:
زردی ناشی از کم خونی احتمالا با افزایش مقدار آهن در خون یا با مصرف مکمل های آهن و مصرف بیشتر مواد غذایی غنی از آهن درمان می شود.
برای درمان زردی ناشی از هپاتیت به داروهای ضد ویروسی یا استروئیدی نیاز است و زردی ناشی از انسداد مجاری صفراوی با برطرف کردن انسداد درمان می شود.
در مواردی که زردی به دلیل مصرف برخی داروهای خاص ایجاد شده باشد احتمالا تغییر دارویی زیر نظر پزشک زردی را برطرف خواهد کرد.
پیشگیری از یرقان
متخصصان معتقدند که یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از بروز یرقان در میان نوزادان تازه به دنیا آمده اصلاح تغذیه مادر در ماه‌های آخر بارداری است. توصیه شده است که مادران باردار در ماه‌های آخر بارداری از مصرف شیرینی، غذاهای پرچرب، غذاهای سرخ کرده، انواع بستنی و مواد نشاسته‌ای دوری کنند. همچنین لازم است افراد به منظور پیشگیری از بروز بیماری یرقان از رژیم غذایی متعادل پیروی کنند به صورت منظم ورزش کنند و به سلامت کبد خود توجه کنند.
اکنون با مطالعه مقاله بالا اطلاعاتی درباره زردی یا یرقان کسب نمودید . چنانچه در این مورد سوالی بریتان پیش آمده می توانید از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
